Komend weekend stijgt de temperatuur naar +15 graden Celsius. Een week terug was dat nog -15 graden Celsius. In korte tijd gaat het dus van hartje winter naar (bijna) lente. Het maakt dat telers flink aan de knoppen hebben moeten draaien om hun kasklimaat goed te houden en ook de komende week blijft het opletten. “Vochtproblemen liggen op de loer”, waarschuwt Ton van Kessel donderdagmiddag op bezoek bij een van zijn telers.
Ton is teeltadviseur tomaat, komkommer, paprika, aubergine en biologische kasteelt bij Horti-Consult International in de landen Nederland, Duitsland en België. Samen met zijn collega-adviseurs zag hij dat telers de afgelopen tijd noodgedwongen ervaring hebben opgedaan met telen in een gesloten kas. “Er is door telers veel aan gedaan om de kou buiten te houden. Bedrijven met een dubbel schermdoek of bedrijven met één scherm en daarbij nog een foliescherm, dachten met dit koude weer daarvan maximaal gebruik te maken maar moesten om geen sneeuw op het dek te hebben deze noodgedwongen openhouden. Ook na de sneeuwval was sluiten van deze doeken geen goede optie.”
Leeg gestookt
Voor veel telers was zo’n hoeveelheid sneeuw op de kas nieuw. Ze hadden het nog niet eerder meegemaakt. Op helaas toch diverse sneeuwschades na bleven grote problemen met energie- en warmtevoorziening gelukkig uit, zag Ton. Wel werden telers geconfronteerd met vochtuitdagingen in de kas. “Het was voor telers best moeilijk om van het vocht in de kas af te komen toen de ramen dicht moesten blijven vanwege de kou. Gek genoeg bleek soms een kas zonder moderne middelen zoals dubbele schermen beter op deze situatie berekend dan een kas met. Hier zag je dat het gewas minder werd leeg gestookt en dat het afvoeren van vocht makkelijker ging.
Waar alle moderne voorzieningen er wel waren, was het zaak die zo goed mogelijk in te zetten. Telers met ontvochting hadden hierbij een voordeel. En is met meer kierstand gewerkt en moesten telers soms tijdelijk genoegen nemen met lagere temperaturen in de kas om de absoluut vocht en planttemperatuur niet te hoog op te laten lopen.”
Planttemperatuur
Dat laatste, de planttemperatuur, dat is namelijk waarop telers steeds meer gaan sturen. Ton adviseert dat ook. “Vroeger leerde je telen en te letten op de combinatie licht en temperatuur. Nu is de licht-vocht-verhouding steeds belangrijker en gaat het niet meer alleen over etmaaltemperatuur, maar veel meer ook over planttemperatuur. Als die goed is, kan de plant zijn vocht kwijt en voorkomt de teler dat hij of zij de plant in groeikracht achteruit ziet gaan.”
Daarom werd al snel na het van het dek stoken van de sneeuw het scherm of het (extra) folie weer opengetrokken. Of nog beter volgens Ton verwijderd. “Het gewas kan vaak best een beetje kou hebben. Al op dinsdag zag je bij telers dat de plant met het toenemen van de instraling weer krachtiger werd.”
Absoluut vocht
Inmiddels zijn eventuele vochtproblemen alweer rechtgetrokken. Telers kunnen ook weer terugschakelen naar hogere temperaturen in de kas. Onvermijdelijk ook nu buiten de temperaturen weer oplopen. Toch is het oppassen voor te veel vocht in de kas. “Telers hebben soms de neiging om de temperatuur die ze ’s nachts te kort zijn gekomen te compenseren overdag. Dat is gevaarlijk en kan zorgen voor vochtophoping. Het is belangrijk daarom, naast de voor telers bekende RV en de vochtdeficiet-regeling ook het absoluut vocht meer bij het klimaat te betrekken.”
Ook nu telers weer meer kunnen gaan luchten. De neiging bestaat soms om ‘alles in snelheid’ om te zetten, ziet Ton. “Ook nu mag de temperatuur niet te veel oplopen en moeten temperaturen van 25, 26 graden Celsius vermeden worden, om niet opnieuw vochtophoping te krijgen. Een gevaar voor zowel de conventionele telers op substraat als de biotelers die ik bezoek en die in de grond telen. Zij moeten soms nog wat harder werken om de vochtvoorziening op orde te krijgen, al zijn ook hier inmiddels de meest moderne technieken voorhanden om alles te optimaliseren.”
Publicatie op Groentenieuws.nl op 19 februari 2021
